Almen: kijktoerisme langs een opnieuw meanderende Berkel

De Berkel is tussen Zutphen en Almen in korte tijd 2,7 kilometer langer geworden. Het waterschap Rijn en IJssel heeft het afgelopen jaar een flink aantal meanders aangebracht. Hermeanderen heet dat in vakjargon. De spellingscontrole accepteert het woord nog niet, maar dat zal vast niet lang meer duren. Steeds meer rivieren worden op die manier onder handen genomen, zo ook dit stuk van de Berkel. Vorige maand werd de laatste bocht doorgestoken. Ik ging vlak daarna bij Almen naar het resultaat kijken en verbaasde me over een touringcar die telkens mijn pad kruiste.

Voor en achter mij een aantal wachtende auto's. Ik sta stil op een smalle weg in het bos ter hoogte van Almen. Voor mij hangt de chauffeur van een touringcar uit het raam en vraagt aan de bestuurder van een tegemoet rijdende auto de weg. Even later kunnen we weer rijden om een kleine kilometer verder opnieuw tot stilstand te komen vlak voor de brug over de Berkel. Dezelfde touringcar staat nu iets meer in de berm en met een beetje passen en meten wurmen we er ons langs.

Het is vandaar uit nog maar een kilometer naar Almen. Ik parkeer bij hotel de Hoofdige Boer waarvandaan ik de Berkel kan zien liggen inclusief een kersverse meander. De lus snijdt zich diep in het graslandschap, grazende koeien roepen de idylle van een oud Hollands tafereel op. De Berkel loopt vlak langs de bebouwde en iets voorbij het Almense zwembad pak ik het oeverpad langs de Berkel op (wandelen toegestaan!). Het is er tot mijn verbazing behoorlijk druk, een vijftigtal senioren staat of loopt in plukjes langs de rivier. Ik herken de bus op de parkeerplaats bij het zwembad, het is de touringcar die ik zojuist heb gepasseerd. Ik pak de route stroomafwaarts op en als ik even later omkijk is de groep en de touringcar al weer weg.



Ik volg de nieuwe loop van de rivier en zo af en toe loop ik over een stukje 'nieuw land' waar de oude loop door de aanplant van jong gras en de drassige grond nog goed zichtbaar is. Een fascinerende gedachte dat hier tot voor kort de rivier liep. De stilte is overweldigend. Ter hoogte van de stuw Besselink is eeuwenoud landschap in ere hersteld. Een lus van de Berkel, die zich ooit om de boerderij Besselink slingerde is lang geleden gedempt. De ‘huidige’ loop van de Berkel loopt nog steeds voor de boerderij langs, maar de lus is sinds kort terug van weggeweest en dient nu als vispassage.

Het is ook op deze plek, dat de Berkel opnieuw door het gemotoriseerd verkeer kan worden bereikt. En het wordt een herhaling van zetten. Als ik de ‘herstelde’ rivierarm om de boerderij volg, stuit ik op een grote groep senioren. Ik herken een aantal van hen van de vorige ontmoeting. Zo'n 100 meter verderop staat de touringcar in de berm. Een aantal senioren hangt rond bij de vispassage, de rest van de groep staat kletsend op de weg en blokkeert de doorgang. Een passerende auto toetert geïrriteerd en rijdt stapvoets op de groep af. 

Een paar uur later ben ik terug bij de Hoofdige Boer. Een kop koffie gaat er wel in. Het is er druk, het terras zit grotendeels vol met senioren en overal staan fietsen. De lijnbus stopt voor het hotel en een stel met een rolkoffer stapt uit en verdwijnt in het hotel. De sfeer is ontspannen. Dit is Almen in haar kracht, uitvalsbasis en pleisterplaats voor fitte senioren. Half om half verwacht ik de touringcar opnieuw te treffen voor een korte pitstop, maar dat gebeurt in ieder geval niet terwijl ik mijn koffie drink. Als ik even later huiswaarts rij vraag ik me af of Almen wel blij gaat worden van dit soort vluchtig touringcar vermaak.

Dit is deel 1 uit een serie blogs over de hedendaagse wisselwerking tussen de Berkel en de stadjes en dorpen langs de Berkel. De Berkel ontspringt in het Münsterland en komt ter hoogte van Rekken (Achterhoek) ons land binnen om bij Zutphen uit te monden in de IJssel.