Het is stil in Gronau

Het is stil in het centrum van Gronau. Het is een dinsdagmiddag in augustus en het straatbeeld is behoorlijk leeg. Vergeleken met de verkeersdrukte van Enschede is de stilte des te opvallender. Gronau ligt vlak over de grens met Enschede en tussen beide steden en het achterland heeft altijd veel uitwisseling van personen en goederen plaatsgevonden. Een gezamenlijk textielverleden, muziekuitwisselingen, smokkelwaar, Nederlanders die naar Gronau komen voor de goedkope benzine en de supermarkt en Duitsers die graag een visje op de markt in Enschede verorberen en sinds Hengelo een Ikea rijker is, ook daar graag vertoeven.

Het is zo rustig in Gronau dat het eerder vroeg in de ochtend dan midden op de dag lijkt. De veeltaligheid is bijzonder, naast het Duits hoor je regelmatig Nederlands, Turks en zelfs een aantal keren Russisch. Maar waar is het winkelend publiek? Toegegeven, het is dinsdag, het zou nog kunnen dat een deel van het publiek zich heeft verplaatst naar Enschede, daar is het immers marktdag. Maar dat kan het niet alleen zijn, daarvoor is het te stil. Of zitten ze allemaal in Ochtrup, zo’n 10 kilometer verderop, daar is net als in Roermond en Lelystad een fikse Factory Outlet gerealiseerd.

Het warenhuis Hertie, ooit een grote publiekstrekker aan het marktplein van Gronau staat sinds 2009 leeg en het pand oogt heel groezelig. De rest van het plein wordt bepaald door saaie woonblokken met daaronder een winkelplint. Het massale woonblok naast Hertie is afgedekt met steigerdoeken. Voor een koffiehuis aan de overkant van het plein zitten vier mannen. De overige zijden van het plein vertonen geen teken van leven. Op een bankje op het plein zit een man stil voor zich uit te staren.

De Sankt Antonius Kirche ligt aan de hoofdwinkelstraat. Direct achter de kerk ligt een herontwikkeld gebied. Oude textielpanden hebben hier een nieuwe bestemming gekregen en dankzij de LAGA van 2003, een soort mini Floriade is ook het omliggende terrein met veel aandacht voor water en groen opgeknapt. De eyecatcher is het Rock’n’popmuseum, maar de deuren lijken op afstand behoorlijk dicht. Op een grasheuvels van de LAGA speelt een jongen met zijn fiets. Op een wandelend stel en de jongen na is het terrein verlaten. Het museum blijkt op dinsdag gesloten en dat terwijl het vakantieperiode is. Het Brauhaus Dinkellager, gevestigd in een oud textielpand vlak achter het museum ziet er ook prachtig uit maar oogt net als een klimmuur, die rondom een restant van een ander fabriekspand is gerealiseerd veel te stilletjes.

Een prachtige brede en uitnodigende loopbrug verbindt het plein met het terrein aan de andere kant van het spoor. Ook hier staan prachtige staaltjes van industrieel erfgoed. De blik valt direct op de Witte Dame. Onze Dame in Eindhoven is prachtig, de Dame van Gronau ook, maar staat er vooralsnog gebarsten bij. Tegelijkertijd klinkt het gebouw ook heel bezield, binnen hoor en zie je het water kletteren en stromen. Tegen de rug van de Witte Dame is een fikse biertuin verrezen. Het hek naar de tuin is nog gesloten, volgens het bordje bij de ingang gaan de tuin om 17.00 uur open. 

Schuin tegenover de Witte Dame staat een prachtig opgeknapt fabriekspand. Ook dit pand behoorde net als de Witte Dame toe aan het textielconcern Gerrit van Delden en Co, ooit een hele grote naam binnen de textielbranche. Ik zie niemand, maar een paar naambordjes aan de gevel duiden toch op wat hedendaagse activiteiten. Hier gebeurt tenminste nog iets. Nog het meest in vorm lijkt de evenementenhal vlak naast de loopbrug, het gebouw staat er netjes bij. Banners kondigen een evenement aan. Zal het op dit terrein alleen maar bruisen als hier wat loos is?

Verderop het terrein lokt een ranke schoorsteen met het opschrift Baumwollespinnerei Gronau en we lopen nog even door. Sinds we de loopbrug zijn overgestoken, hebben we slechts drie personen gezien, een man die wat dozen in de achterbak van zijn auto plaatste, een scholier op de fiets en een eenzame wandelaar. Het voormalige textiel-industrieterrein is compact en overzichtelijk. We staan zo aan de rand van de stad, lopen het groen in en kunnen Nederland bijna zien liggen.

Met een lus lopen we terug naar de loopbrug en passeren op een bankje voor het museum de eenzame wandelaar. Via de uitgestorven Bahnhofstrasse belanden we op de Theodor Heussplatz en kiezen domicile bij Cafe Extrablatt. Binnen is het erg rustig. De ober die ons bedient oogt Italiaans en als hij hoort dat we Nederlanders zijn vraagt hij met een prachtig Duits accent in het Nederlands hoe we de koffie het liefst willen drinken.