Voor een aantal miljarden projecten, waarvan velen de noodzaak ernstig in twijfel trokken, brak de afgelopen week het moment aan om zich te bewijzen. Een flinke ZW storm joeg over het land. De combinatie met springtij en een hoogste waterpeil bij Lobith, dat nog twee meter onder het record van eind januari 1995 lag, gaf de makers van het project #ruimtevoorderivier een pracht gelegenheid om te laten zien hoe ‘wij’ de natuur weer onder controle hebben. Soms mogen planners en bouwers van geluk spreken dat alle ‘zegen van boven komt’. Dat biedt een prima kans om al die grote plannen eens in de praktijk te testen.

IMG 20180109 112627

waterkering hoogwatergeul de Pleij

Gelukkig was het niet helemaal tegelijk, want de afvoer van de rivieren is nu toch wel groot dus tegelijk een springtij bij de monding maakt een test wel erg gecompliceerd. Voor het oosten van het land levert het in ieder geval mooie plaatjes op en eindelijk ‘kunstwerken’ die ook echt in het water staan. Hoe zou het bijvoorbeeld zijn met de kunstwerken van de IJsselbiënnale? Nou ja allemaal al in en onder het water. 

IMG 20180109 120224

waterkering nevengeul Pannerden

IMG 20180109 115349

nevengeul Pannerdenskanaal

De waterkering bij Pannerden is een pracht voorbeeld van hoe alles heel gecontroleerd gaat. De Groene Rivier Pannerden die er achter ligt, moet het voorlopig enkel nog van kwel hebben. Her en der zie je de uiterwaarden gecontroleerd onder water gaan. Iets verder naar het oosten zijn de uiterwaarden nog groen en staat de steenfabriek nog gewoon te draaien gezien de pluim uit de schoorsteen. Pas achter de steenfabriek, in de Kijkwaard, was het niet meer mogelijk om verder te gaan. Daar stond de uiterwaarde blank. Eind vorige week stond daar de sluis al open en het water loopt er nu zelfverzekerd over de winterkade. Het veer naar Millingen is uit de vaart, omdat er geen veerstoep meer boven water ligt (zie filmpje @GSROtweet #ruimtevoorderivier). De Rijnfietsroute is nog te volgen door terug te gaan naar de dijk, maar voor de wandelaars van het Pieterpad is er even geen ruimte om over de rivier te komen. Of je moet een dagreis willen omlopen via Duitsland, via de brug bij Emmerich.

VID 807415926 Moment

Kijkwaard. Kijkend over Rijn richting Millingen

Een paar dagen terug was bij Zutphen al goed zichtbaar dat het hoge water een brede waterplas maakt.

IMG 20180107 155442

De IJssel bij Zutphen

En het blijft tegelijkertijd toch heel bijzonder als je ziet hoe smal de IJssel is tussen Westervoort en Velp is. Eigenlijk niet meer dan een smalle geul waar het water zichtbaar door heen raast terwijl een deel van de uiterwaarde nog amper water heeft (zie filmpje @GSROtweet #ruimtevoorderrivier).

VID 96445124 Moment

IJssel tussen Westervoort en Velp met zicht richting Arnhem

Maar blijkbaar is het toch genoeg om verder naar het NO de volle ruimte voor de rivier te benutten. Iets verder naar het westen aan de ander kant van de brug is goed te zien wat voor een watermassa dan kan ontstaan. Een massa die bij de Pleij nog wil worden afgevoerd. Niet alleen de IJssel, maar vooral Rijn en Waal nemen verreweg het grootste deel van de afvoer van al het water dat bij Lobith binnenstroomt voor hun rekening. De stuwen in de Rijn staan open anders zou bij gelijke afvoer het water hier (de Pleij) en bij Arnhem zeker hoger staan.

IMG 20180109 135124

Zicht vanaf de IJsselbrug bij Westervoort richting de Pleij

 Spelen met water heet #ruimtevoorderivier en zorgt voor droge voeten. In ieder geval voor een groot deel van het Oosten van het land. Maar wat doet dit project aan het beter vasthouden van het water voor droge perioden? Eén van de vraagstukken waarvoor met name gemeenten nu aan de lat staan in het kader van klimaatbeleid. Het water niet weg laten lopen maar vasthouden ten behoeve van groen en voorkomen van hitte stress in de verstedelijkte gebieden. En waar blijft al dat sediment dat wordt meegevoerd? Is dat vruchtbare klei of zwaar vervuild slib? Dit zijn zo van die vragen die bij mij opkwamen tijdens het fietsen langs de rivieren en het kijken naar de natuur, het hoge water en die prachtige kunstwerken gemaakt en ontworpen door ingenieurs.