Turner en GOGBOT: subliem kunstweekend in Enschede

Voor stadsfreaks was Enschede afgelopen weekend echt het Walhalla. Turner in het Rijksmuseum Twenthe en festival GOGBOT in de binnenstad. Wat een combinatie, wat een feest van uitersten. De gemiddelde Nederlander zal er wel even voor moeten treinen, maar dan heb je ook wat.

Een meesterlijke zet van het Rijksmuseum Twenthe en de Fundatie in Zwolle om de krachten te bundelen en een toptentoonstelling over Turner te realiseren. De sublieme schoonheid van stad en land: de van oorsprong als topografisch tekenaar opgeleide Turner brengt het ongeëvenaard in beeld. En als je even de tijd voor een bezoek neemt, krijg je er twee binnensteden bij: Een voormalige textielstad en een historische Hanzestad, wederom twee uitersten en beide zondermeer de moeite van het verkennen waard.

Vorig jaar was het me niet gelukt GOGBOT te bezoeken. Dit jaar moest het er dus wel van komen. Het wordt daarom eerst Enschede en Turner in Zwolle moet nog even wachten. Vlak bij het station ligt een toeristisch informatiepunt en ik vraag me af of Turnerbezoekers in Enschede wel op de prettige bijkomstigheid van GOGBOT worden gewezen. Ik doe alsof ik de weg in Enschede niet weet en vraag informatie over GOGBOT en de festival-locaties maar ik word vertwijfeld aangekeken. GOGBOT? Geen idee.

GOGBOT is een heerlijk, maf en soms ook rauw vierdaags festival dat multimedia, kunst, muziek en technologie op hoog niveau combineert. Het festivalterrein bevindt zich in het hart van de oude stad, midden tussen het winkelend publiek met als gevolg dat iedereen – het festival is ook nog gratis - zomaar kan binnenlopen. En iedereen doet dat dan ook: van studenten tot gezinnen met kleine kinderen. GOGBOT is daarmee geen elitair feestje en dat alleen al maakt het festival heel bijzonder. Bezoekers genieten zichtbaar van de installaties en de multimedia technieken.

The internet of things is dit jaar het thema. Een sproei installatie boven de straat met druppelende douchestralen die al vallend letters vormen. Als je heel snel kan lezen zie je die woorden voorbijschieten die op dat moment het meest op het internet worden gebruikt. Maar nog verslavender: een installatie waarbij je zelf kunt navigeren door een stedelijk landschap dat is geconstrueerd uit fotomateriaal uit de databank van Flickr. Je kan er de stad beleven als een collectieve representatie van herinneringen vastgelegd door de Flickr gemeenschap. Het voelde als zweven in een tussendimensie.

Vlak naast het festivalterrein liggen Café Celtona en Café Extrablatt. Wie vaak in Duitsland komt, herkent direct de namen. Het zijn twee Duitse Grand Café ketens die de sprong over de grens naar Enschede hebben gemaakt. Ook dat is Enschede, soms al een klein beetje Duitsland en daarmee net een tikkeltje anders. Ik vind dat wel prettig, Nederland houdt bij de grens echt niet op. En bij Extrablatt schenken ze heerlijke koffie. Ik maak er altijd graag een tussenstop.



Voor de gang naar het Rijksmuseum Twenthe moet de binnenstad verlaten worden. Terug richting het station, over het spoor, langs een strookje begraafplaats. De alsmaar uitdijende stad heeft er in voorbije jaren nog een restje van intact gehouden, vervolgens door een woonwijk en dan duikt het museum op. Het is een prettige wandeling en de route naar het museum is goed gemarkeerd. Het is eigenlijk een wonder dat het Rijksmuseum er nog staat. Het gebied achter het museum is Roombeek, toentertijd door de vuurwerkramp verwoest en als een architectonisch hoogstandje herbouwd.

In het Rijksmuseum Twenthe is de verassing groot. Niet alleen de betoverende doeken van Turner maar ook verrassend veel reflecties op het sublieme in landschap en stad door de ogen van hedendaagse kustenaars. Raquel Maulwurf, Anne Wenzel, Isaac Julien, Eyal Gever, Hans Wildschut om maar even namen te noemen. De werken raken je stuk voor stuk. Ik kan er amper genoeg van krijgen. Het is traditie en vernieuwing naast elkaar en daarmee raakt deze prachtige tentoonstelling ook de ziel van de stad Enschede zelf.

Het Enschedese deel van de Turnerexpositie heeft mijn verwachtingen meer dan overtroffen en ik kijk nu al uit naar het bezoeken van de Fundatie in Zwolle. En voor hen die denken dat Zwolle en Enschede ver weg liggen, dat is slechts een kwestie van mindset. Je hebt nog tot en met 3 januari 2016 om de reis in te plannen. Als je maar wel gaat.

Foto's van boven naar beneden. 1. Festival GOGBOT, Grote Kerk, installatie exploded vieuw 2.0 (2015) van Marnix de Gijs. 2 Buiten op het festivalterrein GOGBOT. 3. Rijksmuseum Twenthe, zijgevel. 4. Rijksmuseum Twenthe, Expositie Turner, werk van Eyal Gever.