Voetbal bepaalt grenzen en identiteit regio Oost

Voetbal is geen kwestie van leven of dood, het is veel belangrijker dan dat. Hmmm!  Bill Shankly, de vroegere manager van Liverpool heeft dat ooit gezegd. Ik kan me erin vinden. We hebben natuurlijk op deze GSRO pagina's vaak gesproken over de oostelijke regio. Valt die eigenlijk wel te definieren, waar ligt die regio dan precies. Ik geloof daar niet zo in. NL is gewoon te klein voor grote verschillen en landschap,mentaliteit,  natuur, hoeveelheid groen zijn  verschrikkelijke onbetrouwbare maatstaven. Ik denk dat binnen ons vakgebied en aanliggende disciplines niet kan worden gekomen tot een bevredigende omschrijving van de oostelijke regio. Het is alsof je pudding aan een muur wil timmeren. Het loopt allemaal ongedisciplineerd uit op een enorme janboel.

Nee, we zullen uitstapjes buiten de ons van nabij bekende disciplines moeten gaan maken. En verdraaid, we hebben voetbal vergeten.Onvergeeflijk eigenlijk. Er is volgens David Goldblatt een enorm verlangen  naar een aanstekelijk verhaal dat een stad of regio een betekenisvol perspectief biedt. En voetbal kan een dergelijk verhaal bieden. De aantrekkingskracht van het spelletje is allang niet meer beperkt tot de arbeidende klasse of de lagere inkomens. Nee, juist met het ontstaan van de nieuwe economie, meer op diensten en kennis georienteerd, is voetbal ook 'en vogue' geworden bij de middenklasse en hogerop zelfs. In het voetbalstadion kun je bij elkaar treffen degene die oprecht van voetbal houdt en degene die graag daar wordt gezien, been there done that. Het is een vreemd, bizar mengsel met een enorme culturele impact. 

Door het prisma van voetbal heen krijg je, zo luidt mijn stelling, een gevarieerd en nauwelijks te evenaren beeld van de regio en steden daarbinnen. En de oostelijke regio is rijkelijk bedeeld met voetbalteams op het (een na)hoogste niveau die exclusief in steden acteren. De bijna achteloze spreiding van steden van uiteenlopend formaat over de regio draagt aanmerkelijk bij aan het bijzondere voetbalprofiel van Oost NL. De oostelijke voetbalsteden hebben bijna stuk voor stuk te maken met die bijzondere samenkomst van de traditionele werkende klasse en groepen die profiteren van de nieuwe economie. Een potpourri van zware, soms chemische,industrie, in verval geraakte industriële werkgelegenheid in de textiel, de maakindustrie in de Achterhoek, de wetenschap en kennis, de culturele hotspots, administratie en bestuur.  

En in Zwolle, Deventer, Arnhem, Nijmegen, Almelo, Enschede en Doetinchem biedt voetbal de plaatselijke bevolking de nodige (tijdelijke) hoogtepunten maar ook crises. Bezoekers van wedstrijden in de oostelijke regio zijn voorbereid op verlies. Maar daar betalen ze liever voor dan voor de grotere zekerheid van winst bij een toonaangevender club in de Randstad. Essentieel voor voetbal, en zeker in de regio, lijkt het bestaan van de 'underdog' en derby's. De voetbalcompetitie moet over een grote mate van voorspelbaarheid beschikken. Dan steken de onverwachte zeges aangenaam af. En de oostelijke regio is op het vlak van voetbal  gebaat bij die underdog positie. Dat bindt de regio in wedstrijden tegen de 'niet-boeren'. En juist de sporadische zege en de hoop daarop kleuren de regio. Indien een oostelijk team jaar in jaar uit kampioenskandidaat zou zijn, gaat het vooral om behoud van hegemonie. Het is veel interessanter nu en dan die hegemonie te doorbreken dan haar vanzelfsprekend te koesteren.

Voetbal fungeert als een zeer belangrijke betekenisgever aan stedelijke en regionale sentimenten. In voetbal zit wraak, revanche, kerende kansen, continue strijd, verbroedering, mildheid, sentiment, geluk, blunders. Voetbal heeft effect op het leven van de supporters. De wijze waarop we voetbal organiseren, de teams toejuichen en  uitjouwen, weerspiegelt de gemeenschappen die we vormen. En daarom is voetbal geen incident van voorbijgaande aard. Het is een aangelegenheid die de stad en de regio aangaat en van grotere invloed is dan beleidsnota's en ruimtelijke visies. Voetbal creëert verhalen in en voor de regio. En in onze regio is de verscheidenheid aan voetbalclubs, de concurrentie, de spannende ongelijkheid, de varieteit aan steden een prima voedingsbodem. Laat de oostelijke voetbalsteden jaarlijks een zomercompetitie voor de titel 'Kampioen van het Oosten' organiseren. Dan kan alle frustratie, ergernis uit de reguliere vaderlandse competitie een nuttige uitlaatklep vinden. Als evenknie mag het in de regionale economie van Oost best om concurrentie, revanche en elkaar aftroeven gaan. Juist de genadeloze strijd tussen steden in de regio leidt tot een veelkleurig en rijker palet. Voetbal gaat voorop in de nieuwe geografie.