GSRO blog

Dit is het blog van de GSRO. In ons blog en de columns gaan we in op zaken die spelen en van belang zijn voor Oost Nederland en het daaraan grenzende deel van Duitsland. We willen het wezen van Oost-Nederland blootleggen. We leggen relaties tussen heden en verleden en zoomen in op regionale of plaatselijke identiteit. Maar ook op hele kleine deelgebieden en hele specifieke lokale zaken, als speldenprikjes op de kaart.

Zef Hemel, huilie, huilie en de NL metropool

Zef Hemel, huilie, huilie en de NL metropool

Zwaar in standpunt, maar vederlicht in aannames en bewijsvoering. Dat was mijn  gevoel na lezing van 'De toekomst van de stad; een pleidooi voor de metropool' van Zef Hemel. Natuurlijk moet  de bekleder van de leerstoel grootstedelijke vraagstukken, gefinancierd door de gemeente Amsterdam, pleiten voor een Nederlandse metropool ergens in de wijde omgeving van Amsterdam. Ik bedoel maar, Hemel kan toch niet een metropool lanceren op het prachtige Schiermonnikoog. Hoewel, hoewel, Amsterdam en Schiermonnikoog zijn aan elkaar verwant. Beide gemeenten profiteren meer dan evenredig van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Ze ontvangen beide 30% meer dan  het landelijk gemiddelde, dat volgens het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden €856,- per inwoner is.

Maar geen misverstand. Met hele goede bedoelingen was ik in het boek van Hemel begonnen. Ik vertoefde enkele dagen in Glasgow, overigens een stad met een 'feel' van de metropool. Wat een verschil met, excuses, excuses, het picture postcard karakter van onze hoofdstad. Maar dat terzijde. En ik snap heel goed dat Hemel Jane Jacobs op handen draagt. Wie niet? En dat haar minder bekende boek 'The Economy of Cities' ons attendeert op relevante ingredienten van een economisch vitale stad. Haar onorthodoxe pleidooi voor drukte, chaos, break-ups en onvoorspelbaarheid in de stedelijke economie spreekt enorm aan. Mooi ook dat Hemel zich over haar nalatenschap ontfermt.


Maar, naast Jane verschrompelt het verhaal van Hemel toch tot huilie-huilie. Laten we eens de mooie gemeenten Zutphen en Amsterdam vergelijken (bron: Coelo: Atlas van de Rijksuitkeringen). Amsterdam ontvangt in totaal via het gemeentefonds van het Rijk €3.113,- per inwoner. Zutphen strijkt per inwoner €2.146,- op. Aan de andere kant is het zo dat de hoofdstad bijdraagt aan ons bruto binnenlands product (BBP). Anders gezegd, naast kosten levert de hoofdstad ons wat op. Zoals overigens bijna alle hoofdsteden in Europa behalve Berlijn!

Zonder de hoofdstad zou ons BBP met 2.8% dalen, zo becijferde het Institut der deutschen Wirtschaft uit Köln. Uitgaande van een modaal inkomen van €36.500,- scheelt dat per Nederlandse inwoner €1.022,- aan inkomen op jaarbasis.  Via het gemeentefonds voorziet het Rijk echter (zie boven) weer in €3.000,- per inwoner van de hoofdstad. Hieruit kun je in ieder geval niet de conclusie trekken dat het Rijk de hoofdstad systematisch achterstelt. Hemel kapittelt namelijk in zijn boek de laffe NL natie-staat die naar zijn mening nalaat grote steden krachtig voor te trekken.

Hemel redeneert dat niet in hun groei belemmerde grote steden 'uit zichzelf' doorgroeien naar een metropool en daarmee uiteindelijk de economie van de natie-staat ten goede komen. En hij vindt dat de stedendriehoek met metropool allure,  Amsterdam-Utrecht-Leiden, door de NL natie-staat op rantsoen is gezet. En zo doet uiteindelijk de BV NL zichzelf tekort. Grote woorden, maar klop klop, Hemel, hoe zeker weet jij dat de NL overheid grote steden systematisch benadeelt?



Stel, stel, dat Hemel zijn redenering klopt. Dat grote, potentiële metropolen vrijuit moeten kunnen gaan. Geen angst voor hoogte, verdichting, drukte, chaos; nee juist die aspecten beschouwen als de grote aanjagers van innovatie en economische groei. Dan zijn er volgens mij twee relevante kwesties die Hemel moet ophelderen. De eerste is, welke belemmering wordt nu feitelijk aan Amsterdam opgelegd? Het lijkt dat de hoofdstad eerder wordt bevoordeeld dan benadeeld. Maar dan nog, waar zit de belemmering, of is die misschien mentaal? En de tweede kwestie lijkt mij te zijn voor wie Hemel die metropool bedoeld heeft. Met andere woorden, is de metropool een fenomeen waarvoor de Nederlander warmloopt of is het een speeltje van de hooggeleerde bekleder van de leerstoel van Wibaut? Weet Hemel zeker dat de metropool in NL op bewoners kan rekenen? Of is hier ruimte voor twijfel?

En dat maakt toch dat ik ergens tussen Glasgow en Amsterdam met een zucht het boek terzijde legde. Kijk, een pleidooi mag ongegeneerd partijdig zijn. Hemel mag zijn goddelijke gang gaan en polderend en plannend NL de mantel uitvegen. Maar hij heeft wel enkele akelige kwesties aan zijn leerstoel hangen. Hij lijkt selectief te shoppen en negeert de overdracht van geld van de rest van NL aan Amsterdam via het gemeentefonds. Hij weerlegt niet dat meer geld vanuit de regio, inclusief zijn geboortegrond Emmen,  naar Amsterdam stroomt en naar Schiermonnikoog, dan andersom. Dus, de wingewesten, akelige term van Hemel, staan eerder bokkie voor de hoofdstad dan dat Amsterdam zo'n genereuze generator van economische bedrijvigheid voor de rest van NL is.

En, de laatste kwestie, wie adresseert Hemel nu eigenlijk met dit pleidooi? Wie maant hij tot actie en wat moet die partij, particulier, man, vrouw dan morgen gaan doen? Nee, het blijft, totdat Hemel zich echt op de hoogte gaat stellen van 'feiten op de grond', een betoog met veel vrome kwaak en een niet onderbouwde bewering dat Amsterdam door regelgeving en planners wordt beknot. Misschien, dacht ik bij terugkomst in de oostelijke regio, moet Hemel wat minder huilebalken en de praktijk verkennen. Iets waar ene Jane Jacobs wel bekwaam in was. En die metropool mag er wat mij betreft echt wel komen.  



 

‘Ruimte voor Ruimte’ of meer samenleving?
Een Nimbus voor St Steven
 

Reacties

Er zijn nog geen reacties gegeven. Wees de eerste die een reactie geeft
Reeds Geregistreerd? Hier Aanmelden
zaterdag, 07 december 2024

Excursies

Jaarlijkse excursie

Elk jaar organiseert de GSRO een dag-excursie, voor het begin van de zomer-vakantie.

Een prima gelegenheid voor de leden, maar ook voor niet-leden, om elkaar te ontmoeten en bij te praten.

Én om "bij te scholen" door een dag lang tijd te besteden aan een onderwerp in een voor "Ruimtemakers" relevant thema.

Voor 2020 is, gezien de uitbraak van het corona-virus, de excursie helaas komen te vervallen.

De GSRO twittert

Volg nieuws uit de vakwereld en over Oost Nederland via onze twitter tijdlijn hieronder:

Lid worden

De GSRO organiseert zo'n 10 bijeenkomsten per jaar. Kennisuitwisseling en netwerken zijn dan allebei belangrijke onderdelen. Tijdens een broodje voorafgaand aan de bijeenkomst kom je oude en nieuwe bekenden tegen.

Lid worden kost slechts € 40,- per jaar en staat open voor vakgenoten die iets hebben met Oost Nederland. Word ook lid door het formulier in te vullen. Óf stuur een mailtje naar info@gsro.nl om meer informatie op te vragen.

Word nu lid

 

Doel

Het belangrijkste doel van de GSRO is om ervaringen te kunnen uitwisselen onder vakgenoten werkzaam in de ruimtelijk inrichting. Tijdens de bijeenkomsten wordt een actueel onderwerp voor het voetlicht geplaatst. De onderwerpen betreffen het brede vakgebied van de ruimtelijke ordening en ruimtelijke inrichting. De uitwisseling van praktische en theoretische ervaringen tussen vakgenoten vormt een belangrijk aspect.

Leden

Het ledenbestand van de GSRO bestaat uit architecten, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, economen, landbouwkundigen, sociaalgeografen, planologen, verkeerskundigen, recreatiedeskundigen en juristen in de publieke of private sector. De GSRO heeft een klein bestuur dat de dagelijkse gang van zaken regelt.

GSRO
Save
Cookies user preferences
We use cookies to ensure you to get the best experience on our website. If you decline the use of cookies, this website may not function as expected.
Accept all
Decline all
Read more
Analytics
Tools used to analyze the data to measure the effectiveness of a website and to understand how it works.
Google Analytics
Accept
Decline